Sosyal duyuma sahiptir Teknik duyuma sahiptir Pirim, 2006 87 2.3. YAPAY ZEKA TEKNKLER(UYGULAMALARI) Aadaki gibi bir listeleme yaplabilir: a-) Bilgi tabanl uzman sistem yaklam b-) Yapay sinir alar yaklam c-) Bulank mantk yaklam d-) Geleneksel olmayan optimizasyon teknikleri i-) Genetik algoritma ii-) Tavlama benzetimi (Simulated annealing) iii-) Tabu arama iv) Hyprid algoritmalar e-) Nesne tabanl (Object-oriented) programlama f-) Corafi bilgi sistemleri(GIS) g-) Karar destek sistemlerinin geliimi h-) Yumuak programlama (Soft computing ) 2.3.1. Uzman Sistemler Yapay zeka ile farkndan bahsedilirse, yapay zeka programnn amac herhangi bir insann zebilecei problemi zmektir. Uzman sistem ise uzman bir insann zebilecei problemleri zer. Gelitirilen ilk uzamn MYCIN kabul edilmektedir. 1970de Stanford niversitesinde bir grup hekim tarafndan gelitirilmitir. Bakteriyolojik ve menenjetik hastalklarn tehis ve tedavisine ynelik tasarlanmtr.

2.3.2. Yapay Sinir Alar Yapay sinir alar, adndan da anlalaca gibi, beynin ok basit bir nron modelinin benzetimidir. Bu ekilde elde edilen a ile renme olay gereklenir. Yapay sinir alarnn kullanm alanlar: Kontrol ve sistem tanmlama, grnt ve ses tanma,tahmin ve kestirim, arza analizi, tp, haberleme, trafik, retim ynetimi olarak saylabilir. Journal of Yasar University, 1(1), 81-93 TEKNOLOJ BAIMLI YAAMIN MATEMATKSEL DESENLER-I 88 2.3.3. Bulank Mantk 1965 ylnda California Berkeley niversitesinden Prof. Dr. Lotfi A. Zadehin ilk makalelerini yaynlamasyla duyuldu. 0-1 ikili mantk yerine ok deerli, ara deerleri de alabilen uygulayabilen dnceler ve uygulamalardan bahseder bulank mantk. Doru, yanl yerine biraz doru biraz yanl eklinde almlar sergiler. Siyah, beyaz deil de gri tonlarla almaktan sz eder.

Bulank mantk kme teorisinde yelik derecesi kavramn gelitirmitir. rnein genler kmesine 25 yandaki bir insan %100 ye iken, 60 yandaki bir insan %30 yedir eklinde ifadeleri vardr. Bylesine bir alm subjektif verilere dayansa da kazandrd esneklik ve gerek hayat olaylarna daha iyi zm nerebilme itibariyle ok taraftar toplamtr. Netlik isteyen bat bulank manta ilk etapta kar ktn da, dou dnyas zellikle Japonya bu fikri benimseyip zerine aratrma laboratuvarlar amtr. Gnmzde de bulank mantkla alan ev aletleri, arabalarn eitli ksmlar ve elektronik cihazlar retilmektedir. 2.3.4. Genetik Algoritmalar Genetik algoritma nedir? sorusunun cevabn vermeden nce algoritmann ksa bir tarifini yapalm: Bir problemi zmek iin tekrar edilen tarifler kmesidir. Prosedr olarak da dnlebilir. Pirim, 2006 89 Genetik algoritmalar ise canl sistemlere benzer bir ekilde renen yazlm programlardr. Ksaca bilgisayarda geliimi tetikleyen prosesi takip eden bir aratrma

Yaptmz listelemedeki birka teknii atlayarak, yumuak(soft) programlamaya geiyoruz. 2.3.5. Yumuak programlama Uzman sistemler, bulank mantk, yapay sinir alar ve genetik algoritma uygulamalarda tek balarna kullanlabildikleri gibi birok uygulamada her bir yntemin avantaj ve dezavantajlar gz nne alnarak birlikte kullanlr. te byle bir yaklama yumuak programlama ad verilir. Bu ekilde ok daha etkin yntemler gelitirilmitir. Buradan yapay zeka balamnda temel talar niteliinde olan deney ve testlere uzanalm. 3. TURNG TEST2 Yapay zeka felsefesini ilk ortaya karan kii nl ingiliz mantk ve matematikisi Alan Turingdir. Dartmouth konferansndan alt yl nce, yani 1950 ylnda Turing, Mind adl felsefe dergisinin Austos saysnda Computing Machinery and Intelligence adl bir makale yaynlamtr. Bu makalede Turing Makineler dnebilir mi? sorusunu dikkatli bir felsefi