zellikle, Trkiyede drt bykler olarak bilinen kulp yneticilerinin sylemedikleri halde, yaynlanan demeler, daha ok problem oluturabilmektedir. Bunun nedeni, her iki takmn seyirci kapasitelerinin yksek olmasdr. Kulp yneticileri, spordaki iddetin gerekten olmamasn isterlerse ve bu konuda ortak bir tutum sergilenirse, bu problem byk oranda zlebilir. Kulp yneticilerinin bu konudaki rolleri ve taraftarlarna verdii mesajlar ok nemlidir. Kulp yneticilerinin, ma ncesi ve sonrasnda verecekleri dostluk ve kardelik ierikli demeler, sporun daha iyiye ve gzele doru gitmesine yardmc olabilir. Bylece, sporda iddeti ya da saldrganl deil, iyiyi ve gzeli vurgulayan bir anlay geliebilir. 45 2.20. Alkol ve Uyuturucu Maddelerin Seyirciler zerindeki Etkisi Alkol, kokain, eroin gibi maddelerin, saldrganlkla ilikili olduklar

Kiide alkol alma oran arttka, sz ve hareketleri cesarete bal olarak deiir ve saldrganl artabilir. Fakat bunlardan yalnzca alkol, detayl ekilde incelenmi ve aratrmaya konu edilmitir. Yaplan incelemeler sonucunda, alkol alarak sarho olan bireylerin, byk oranda su iledikleri grlmtr. Bu sularn ounluu, ciddi boyutlara ulamakta, hatta adam ldrme ve yaralama ile de sonulanabilmektedir. Alkol kana kartka, insan beyinsel ve fiziksel yetkilerini kaybeder. Bu da istenmeyen saldrgan durumlara yol aar. Genelde alkol tketimi szl saldry kolaylatrr49. Alkoln hem merkezi sinir sistemine verdii zarar, hem de psikolojik olarak yapt etkiler aratrlmtr. Alkoll iken ortaya kabilecek herhangi bir saldrgan davran, bir ksm tahrikler ve tehditler, kfrler ve ac verme eklinde olabilir. Alkoll bir bireyi, saldrgan davrantan caydrabilecek etkenler ise, karlkl kapal deerler, saldrganlk endiesi, kardakinin fiziksel stnl

Bu davran ekillerinin, spor msabakalarna giden seyirci gruplar iin de geerli olduu sylenebilir. Alkoln olumsuz etkilerinin spor msabakalarnda da grlmesi kanlmazdr. Dolaysyla alkol ve uyuturucu ile mcadele etmek, sadece spor kamuoyunun grevi deil, toplum tarafndan dikkatle izlenmesi ve bir takm nleyici tedbirlerin alnmas gereken sosyal bir olaydr. 46 2.21. Sporda iddet ve Saldrganlk zerine Yaplan Baz Aratrmalar Gnmzde seyirlik oyunlar arasnda byk bir seyirci kitlesine sahip olan futbol, toplumun her kesiminde grd byk ilginin yannda bir takm toplumsal olaylarn da gereklemesine neden olmaktadr. Futbolun vazgeilmez bir paras olan seyirci, taraftar, fanatik ve holigan gibi kavramlar iinde ele alnan sporda iddet ve saldrganlk konularnn derinlemesine incelenip zm yollarnn ortaya konulmas zorunlu hale gelmitir. Yenel ve dierleri (1992), bireyleri bir takmn taraftar olmaya iten gdsel ve psikolojik etkenler zerine bir aratrma yapmtr. Aratrmann

Aratrmaya katlan seyircilerin ounluunun 20-25 ya grubu, lise mezunu ve serbest meslek sahibi olduu tespit edilmitir. Ayrca, taraftarlarn zel ve i hayatlarndaki baarszlklarn, baarl bir takm tutarak unuttuklar ya da i hayatndaki baarszl takm tutma yoluyla baka bir alana ynlendirdikleri sonucuna ulalmtr53. Karagzolu ve Mungan Ayn (1997), futbol seyircilerinde saldrganlk eilimlerine ynelik almalarnda, stanbuldaki statlara msabaka izlemeye gelen birinci lig seyircilerine 20 sorudan oluan bir anket uygulanmtr. Yansz rnekleme yoluyla seilen 203 taraftara anket uygulanm ve sonular deerlendirilmitir. Aratrmaya katlan bireylerin byk ounluu, 15-25 ya grubunda toplanmtr. Katlmclarn % 48i alt gelir dzeyindedir. Aratrmaya