piezoelektrik malzemelerin kullanım alanları
Konumu hassas bir ekilde ayarlayabilen (mikropozisyon cihazlar), grlt titreimlerini (amortisrler) bastrabilen ve nesneleri dinamik olarak (ultrasonik motorlar) altrabilen eitli aktatr tipleri iin ileri hassasiyet mhendisliinde talep vardr. Bu cihazlar optik, astronomi, sv kontrol ve hassas makineler gibi alanlarda kullanlr. Ultrasonik motor, rezonant titreim kullanan bir piezoelektrik aktatrn bir rneidir. Piezoelektrik etki ile bir statorun zerinde uyarlan mekanik titreim ile rotor sr kavramna dayanr. Ultrasonik motor, yksek frekansl bir g kaynandan, bir vibratrden ve bir kaydrcdan oluur. Vibratr piezoelektrik tahrik bileeninden ve elastik titreimli paradan oluur ve srg, elastik hareketli para ve srtnme katndan oluur. Ultrasonik mo-
id: 819032f4682ac635219c709f9f39c5d2 - page: 30
Bu zel zellikler piezoelektrik seramiklerin kullanm ile ultrasonik titreim ve srtnme sonucu ortaya kar. Piezoelektrik motor tipleri, refleks kameralarda otomatik odaklama iin kullanlan iyi bilinen hareketli dalga motorunu ierir. Piezoelektrik seramik sensr, elektriksel sinyale dntrerek basn, hzlanma, gerilme veya kuvveti lmek iin piezoelektrik etkisi kullanan bir cihazdr. Piezoelektrik seramik sensrn alma prensibi, bir kuvvet haline dntrlm fiziksel bir boyutun, alglama elemannn iki kart yzne etki etmesidir. Bir sensrn tasarmna bal olarak, piezoelektrik eleman yklemek iin farkl yntemler kullanlabilir. Piezoelektrik sensrlerin, eitli ilemlerin lm iin kullanlan ok ynl aralar olduu kantlanmtr. Birok farkl sektrde kalite gvencesi, sre kontrol ve sre geliimi iin kullanlrlar.
id: 78db57bd8ac99d6e1af30415467969b8 - page: 30
Piezoelektrik seramiklerin temel uygulamalarndan biri bir gaz ateleyicidir. Piezoelektrik bir seramikte uygulanan mekanik bask altnda retilen ok yksek gerilim, kvlcm ka17 18 rabilir ve gaz ateleyebilir. Mekanik kuvveti uygulamak iin iki yol vardr: birinci yol hzl bir basnla mekanik kuvvet uygulamak, ikincisi ise kademeli olarak ekilde mekanik kuvvet uygulamaktr. Piezoelektrik seramikler, dorudan piezoelektrik etkisinden dolay basn sensrleri ve hzlanma sensrleri olarak kullanlabilir . Piezoelektrik kristal ve seramikler, mekanik titreimleri elektrik dalgasna, elektrik dalgalar mekanik titreimlere evirmek isteyen elektromanyetik eviricilerde kullanlrlar. Radyo vericilerinin frekans kontrolleri, telefon iletiimi uygulamalarndaki dalga filtrelerinde
id: a2c467d6e92f7cf92a0447f64fdfc4bf - page: 30
Ayrca kristal mikrofonlar, gemilerde derinlik ve hedef bulmaya yarayan sonar cihazlarda piezo kristal malzemeden yararlanlr. Sonar cihaznda piezoelektrik olayyla su iinde ses yaym yaplr. Sesi karan elektrik enerjisi ile titreen kristallerdir. Titreen kristaller elektrik dalgalar reterek ses ve ekranda grnt olarak tespiti yapar. Ters piezoelektrik yardmyla bir seramik malzemede nemli lde ekil deiimi oluturabilir. te bu zellikler, hrsz alarm iin ultrasonik ses reteleri ve ultrasonik cihazlar, otomatik kap aclar ve uzaktan kumanda aralar gibi ok sayda zel amala kullanlabilir. Mikrofonlarda da piezo etkiden yararlanlmaktadr. Sesin meydana getirdii ses dalgalarndan gelen basnla piezoelektrik malzeme sinyal retip, bu sinyaller ykseltilerek hoparlrlere ular . Piezeoelektrik malzemelerin kullanm alanlar olduka genitir ve son yllarda nemi fark edilmitir. Ancak bu malzemelerin kullanmlar deneysel lde ve kk ticari uygulama-
id: a6a9f47f39b7a49fd7b3c92467eecca7 - page: 31