Pamuk, Ş. (2014). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Dnyann pek ok lkesinde genileyici politikalarn izlendii bir dnemde Trkiye'de benimsenen bu ihtiyatl, hatta muhafazakar tav rn arka plann da tartmak gerekir. 1924 ile 1937 yllar arasnda babakanlk yapan smet nn ve evresindeki pek ok kii, Osmanl dnemindeki maliye ve para politikalarn yakndan izlemiler ve unutmamlard. Osmanl dneminde yaratlan ar borlar sadece ekonomik alanda deil, her eyden nce d politika alannda byk bamllklar yaratmt. Birinci Dnya Sava yllarnda baslan kat paralar ise ok byk bir enflasyon dalgasna yol amt. Ayrca ve en az ayn derecede nemli olarak, 1930 ylnda Serbest Frka'nn kapatlmasndan sonra siyasette parti rekabeti ortadan kalkt, ikti sat politikalar zerinde nemli bir kitle basks kalmad. lerleyen yllarda daha sonra Keynes'ci olarak adlandrlacak yntemlere ba vurmadan da ekonomide bir miktar byme salanabildi. Bylece Cumhuriyet Halk Partisi hkmetleri Dnya Bunalm koullarnda denk bte-salam para ilkesini benimseyebildiler ve srdrebildiler.
id: f03885a54408bda697ef420b2e9954ba - page: 201
lu yllar pek ok azgelimi ekonomi iin bir dnm noktas olmutur. Bu dnemde Latin Amerika'dan Gney Avrupa ve Asya'ya kadar pek ok lkede d ticaretin toplam retim iindeki pay ve yabanc sermaye girii azalrken, ithal ikamesi faaliyetlerde nemli artlar gerekleti . 1980'li yllarda yaptklar almalarda Carlos Diaz Alejandro ve Angus Maddison, Dnya Bunalm srasnda ie dnk iktisadi politikalara arlk veren lkelerin, tarmsal mallarn ihracatna dayanan eski stratejide srar eden lkelere kyasla, daha sonraki uzun vadeli performanslar ne olursa olsun, 1930'larda daha iyi bir performansa ulatklarn gsterdiler. (Diaz Alejandro, 1984; Maddison, 1985) DNYA BUNALIMI VE DEVLETLK Grafik 14. 2: Trkiye Ekonomisinde Temel Byklkler, 1910-1950 (endeks olarak; 1929 = 1 00) 300 250 -------< _.,_Nfus 200 +--------< ...... GSYH __. -Kii Bana GSYH o----------,.-----,,-----,,-----,----,----, 1 9 1 0 1 945 1 950 1 9 1 3 1 9 1 8 1 923 1 929 1939
id: 9985bfed3f508148944b92adc3a9a029 - page: 201
Diaz Alejandro, ayrca, 1930'larda Latin Amerika'da daha mda haleci iktisat politikalar izleyen hkmetlerin hangi politika ara larn kullandklarn da inceledi. Dnya Bunalm'na kar alnan mdahaleci nlemler iinde, nem srasna gre lke parasnn deer kaybn amalayan kur politikalarnn, ithalata uygulanan eitli kst lama ve engellemelerin ve genileyici para ve maliye politikalarnn en nde geldiini saptad. Bunlarn yan sra, bask yoluyla cretleri drmekten devletin altyap harcamalarna ve d borlarn reddine kadar eitli uygulamalar da farkl lkeler tarafndan kullanlmt. Bu politikalarn bir btnsellie kavuturularak ithal ikamesi paketi haline gelmesi ancak kinci Dnya Sava sonrasnda gerekleecektir. 1930'lu yllar Trkiye ekonomisi iin de bir byme dnemi oldu. Tuncer Bulutay ve arkadalar tarafndan hazrlanan ve daha sonra Devlet statistik Enstits tarafndan da kullanlmaya bala yan milli gelir hesaplamalar, sabit fiyatlarla kii bana milli gelirin 19231929 dneminde ylda ortalama yzde 8, 4, 1929-39 dnemin de ise ylda orta
id: a8f30e967f1781167dc936b2aaffe92c - page: 202
1929'a kadar sren artlar, savalar sonrasndaki hzl toparlanmay yanstyordu . Kii bana gelirlerde 1913 ylnn dzeyleri ilk kez 1929 ylnda
id: e4abd8b1d93015a8e66ec80426c01ea1 - page: 202