43 BOA, DH. MB. HPS. M, 38/ 105/ 2, Tarihi Yok. 44 BOA, DH. MB. HPS. M, 38/ 74, 9 Temmuz 1335 (9 Temmuz 1919). 45 BOA. DH. MB. HPS. M, 39/ 8, 4 Mays 1335 (4 Mays 1919). 46 BOA, DH. MB. HPS. M, 38/ 105/ 2, tarih yok. 47 BOA, DH. MB. HPS. M, 38/ 74, 9 Temmuz 1335 (9 Temmuz 1919). Ahmet Bulut Tamgrg 488 gn bile gayri insani bir muameledir.48 gibi bir yorum durumun vahametini gsterir niteliktedir.

49 27 Temmuz 1919 ylna tarihlenen bu belgede, Lazkiyeli brahim namndaki bir ahsn hapishaneye ait minareye karak etrafa mendil salladn gren jandarma nbeti nazrn srarla yapt ihtarlara aldr etmeyerek, ayrca inmeyeceim ne yapacaksn cevabn vermesinin ardndan, nazr, anlalan korkutmak maksadyla havaya bir kez ate etmi sonra bu hadise kapanmtr. Birok karm yaplabilecek bu olayda ilk soru elbette Lazkiyeli brahimin ne yapmak istedii olsa da ne yazk ki arivde buna dair bir evrak tarafmzca bulunamamtr. Bir mahkm neden hapishane minaresinden etraftaki hanelere mendil sallar; bu belki bir meczubun hareketi, belki planlanan iyi bir ka plannn paras ya da tm bahsedilen kt koullarn sembolik bir fotorafdr. Kesin bir sonuca varamasak bile yine de bu renkli yk, aada tartlacak olan firar ve firarda gardiy

50

Son olarak inmeyeceim ne yapacaksn balnn Firar Vakalarnda Mdr ve Gardiyann Rol Tanzimat devri sk bir ekilde merkezilemeye ve bu dorultuda yeni brokratik kurumlarn inasyla modern memuriyete doru krlmay temsil eder.51 Hapishane ve tevkifhanelerde yaanlan firar hadiselerinde karlalan en byk skntlardan biri de gardiyan ve mdrlerin bu krizlerde nasl konumlandklardr. Merkezi devletin veya bir baka deyile modern devletin, toplumu panoptik bir biimde kuatma arzusu, nfusun kontrol edilebilmesiyle ve ya toplumun bu aygt tarafndan srekli grlebilir olduu izlenimini vermesiyle doru 48 Yldzta, a.g.e., s. 4445. 49 BOA, DH. MB. HPS. M, 38/ 121, 27 Temmuz 1335 (27 Temmuz 1919). 50 BOA, DH. MB. HPS. M, 38/ 121, 27 Temmuz 1335 (27 Temmuz 1919). 51 Ali Akyldz, Osmanl Brokrasisi ve Modernleme, stanbul, 2012, s. 2329.