Narkolepsi: Ani gelien, yineleyen, basklanamayan uyku ataklar, katapleksi (bilinlilik durumunun korunduu, istemli kaslarda birden gelien ve ksa sreli olan ksmi ya da tam tonus kayb), uyku uyanklk geii srasnda uyku paralizisi ve hipnogojik/hipnopompik varsanlardan oluan klinik tetrad ile karakterizedir. Narkolepsinin son belirlenen belirtisi gece uykularnn sk sk, ksa sreli uyanklklarla blnmesidir. Klinik tablo saylan belirtilerin herhangi biri ile balayabilir, her belirti her hastada grlmeyebilir ve belirtilerin sklk ve iddeti zamanla deiebilir. Kronik uykululuunun en sk nedeni olan narkolepsi 1000 kiinin yaklak 2sini etkilemekte, erkeklerde kadnlardan daha sk grlmektedir. 10 ve 20li yalarda ani olarak balad bilinmekle birlikte, hastaln balangc ile tan alma ya arasnda ortalama 5-15 yl olduu dnlmektedir.

Narkolepsi gnmzde, hipokretin 1 ve 2 nropeptitlerini salglayan hipotalamik nronlarn ar kayb ile ortaya kan Tip 1 ve ayn klinik bulgularla seyretmekle birlikte nedeni bilinmeyen Tip 2 olarak iki grupta incelenmektedir. Hastalarn byk ounluunda HLA DR2nin pozitif olduunun belirlenmesi ile bozukluun otoimmun ve genetik zellikleri ortaya karlm, BOS hipokretin-1 dzeyinin 110pg/mlnin altnda olmas narkolepsi iin patognomonik bir veri olarak tanmlanmtr. Narkolepsi, travmatik beyin hasar, konjenital hastalklar, tmrler ve inmeye ikincil olarak da grlebilir.

Narkolepsi genellikle kalc bir seyir izlese de, hastalarn belirtilere zamanla uyum salamas ya da alma hayatnn sonlanmas ile belirti iddetinde azalma olduu bildirilmitir. Narkoleptik her hastaya uyku hijyeni kurallarn uygulamas nerilmelidir. Uyku ataklarnn tedavisinde ilk olarak kafein ve efedrin kullanlm ancak bu maddeler tedavide yetersiz kalmtr. Metilfenidat bata olmak zere amfetamin trevleri, pemoline, mazindol ve modafinil tedavide kullanlan uyarc ilalardr. Katapleksi ve dier belirtilerin nlenmesinde, klomipramin ve seici serotonin gerialm inhibitrleri (SSG; fluoksetin, fluvoksamin) ve modafinil etkin bulunmutur. Gece uykularnn benzodiazepin reseptr agonistleri olan zolpidem ve zopiklon ve ksa etki sreli benzodiazepinler ile dzenlenmesi de tedavide yarar salar. 140

Parasomniler Parasomnialar, uyanklk, ksmi uyanklk ve uykuya gei srasnda ortaya kan, uyanklk, REM ve nonREM uykusu arasndaki anormal geilerden kaynaklanan, anormal veya istenmeyen hareketler, davranlar, duygular, alglar, ryalar ve otonom sinir sistemi disfonksiyonu ile karakterize uyku bozukluklardr. Dier uyku bozukluklar, birok ruhsal bozukluk ve tbbi hastalk, ila, alkol ya da madde kullanm parasomniaya neden olabilir Parasomnialar, uyanklk, ksmi uyanklk ve uykuya gei srasnda ortaya kan, uyanklk, REM ve non-REM uykusu arasndaki anormal geilerden kaynaklanan uyku bozukluklardr. NREM ile ilikili parasomnialar NREM uykusundan uyanma bozukluu Konfzyonel uyanma Uyurgezerlik Uyku terrleri Uyku ile ilikili yeme bozukluu REM ile ilikili parasomnialar REM uykusu davran bozukluu Tekrarlayan izole uyku paralizisi Kabus bozukluu