4.3. oklu Alfabetik Yer Deitirme oklu alfabetik yer deitirme tekniinde, alfabede bulunan her bir harf zerine n periyotlu bir dizi yer deitirme uygulanr. Bu yntem, dilin istatistiksel tahmin edilebilen yapsndan kaynaklanan olarak birebirlii bozmay amalamaktadr. oklu alfabetik yer deitirme ynteminin bir uygulamas olan Vigenere ifresi periyodik olarak belirli bir anahtar deerinde yer deitirme uygular. Bu uygulamada K anahtar bir dizi harf olar ak belirlenir. Bu durumda K = k1, k2,.... kd olarak gsterilen ifadede kullanlan k; deeri i=l,2,...,d olmak zere, alfabede yaplmas gereken i'nci telemeyi gsterdiinde, ifreleme sonucu elde edilen harf, f(a) = a + ki (mod n) (n = 26) biiminde gsterilir. Yer deitirme ifrelerinde sistemin gvenilirlii anahtar uzunluuna bal olarak deiir. Eer anahtar uzunluu mesaj uzunluunda olur ise bu duruma, alan anahtar ifresi ad verilir.

4.4. Tek Kullanml erit Yntemi Analitik olarak koulsuz gvenli tek ifreleme yntemidir. Bunu gerekletirmek amac ile tek bir kez kullanlmak zere, mesaj uzunluuna eit veya daha uzun, tmyle rassal bir anahtar seilir . Anahtar, ikili say dzeninde dnlen mesaj ile d veyalanr. Ancak bu sistem bir ok uygulama iin olduka kullanszdr. nk her bir kullanm iin en az mesaj uzunluunda olan anahtarn, haberleme ncesi her iki tarafa da ulatrlmas gerekmektedir.

4.5.Dnm ifreleri Yer deitirme ifreleri ak metinde bulunan tm sembollerin bu sembollerin yerine ifreleme amac ile kullanlacak olan yeni sembolleri belirler. Ancak dnm ifrelerinde ak metnin harfleri de yer deitirir. Bu yntem ilk olarak Eski Yunanda kullanlmtr. Uzun dar bir erit zerine yazlan ak metnin, ap anahtar bilgisi olan bir silindire spiral olarak dolandrlmas ile elde edilen gizli metnin zlmesi ancak ayn apl bir silindire gizli mesajn sarlmas ile mmkn oluyordu. Bu sistemde, kullanlan harflerin dalm skl korunuyordu. Ancak dilin yapsnda olan ikili, t ve daha yukar seviyede harflerin bir araya gelmesi olasl bozulduundan, bu yntem, dil zerinde basit yerini deitirmezken sadece yer deitirmeye dayal kripto yntemlerine gre daha gvenli olarak kabul edilir. 5. GNMZDE KULLANILAN FRELEME ALGORTMALARI

Gnmzde kullanlan kriptografk algoritmalar ikiye ayrlr. Bunlar, kullandklar anahtar biimine gre simetrik veya asimetrik olarak adlandrlrlar. Simetrik algoritmalarda verinin kriptolanmasnda kullanlan anahtar bilgisi ile kriptolanm verinin kriptosunun zlmesinde kullanlan anahtar ayndr. Bu sebeple ak kullanlan anahtarn nc kiilerden gizlenmesi gerekmektedir. Bu algoritmalara rnek olarak DES'i verebiliriz. Asimetrik algoritmalarda iki kullanc ver iyi farkl anahtar bilgisi ile kriptolar ve zerler. Bu amala her bir kullanc biri gizli dieri ak iki anahtar kullanr. Ak anahtar bilgisi alc tarafa herhangi bir koruma yaplmadan iletilir. Ak anahtar alan taraf bu bilgiden kriptoyu zmek amac ile kullanaca gizli anahtar retir. Ak anahtarn nc bir kiinin eline gemesi tek bana hi bir ey ifade etmez. Her ne kadar bu yntemin, anahtarlarn alc tarafa iletilmesi ilemini basitletirdii dnlse de asimetrik algoritmalarn ilem sresinin yksek olarak oluu, kullanlmalarn engellemektedir. Bu algoritmalara rnek olarak RS